Social distance: op afstand, maar toch samen

‘Afscheid zonder elkaar aan te raken, kan bijna niet.’

Stanneke Fleuren, werkzaam in de gehandicaptenzorg, moest in coronatijd afscheid nemen van haar vriend Stefan: ‘Stefan en ik woonden niet samen. De avond voordat hij stierf, belde hij: hij had corona-achtige klachten, zoals keelpijn en benauwdheid, maar geen koorts. De volgende dag vond ik hem thuis in zijn bed. Ik kon zien dat hij al uren niet meer bij ons was. In deze tijd mogen er niet meer dan dertig mensen bij een uitvaart zijn. Maar wij hebben een druk sociaal leven, en dan is er nog de wederzijdse familie. Om er toch iets gezamenlijks van te maken, besloten we de uitvaart live te streamen op YouTube. De wetenschap dat mijn hele familie, mijn vrienden, mijn collega’s en al zijn vrienden er vanuit thuis bij waren, vond ik heel fijn. Het is troosteloos dat je je elkaar bij zo’n afscheid niet mag aanraken. Het kan haast niet zonder, heb ik gemerkt. Gelukkig had ik mijn kinderen. Stefans familie heb ik ook omhelsd. Je weet dat het niet mag, maar je doet het toch, zo beperkt mogelijk. Ondanks de vreemde omstandigheden hebben we goed afscheid kunnen nemen. Later ga ik een grotere herdenkingsbijeenkomst voor Stefan organiseren.’

‘Iedereen kan het afscheid live online volgen.’

Sanne Geurtsen, manager Innovatie bij DELA, ontwikkelt samen met haar team nieuwe diensten voor DELA: ‘Door de coronamaatregelen zijn drie van onze projecten in een stroom versnelling terechtgekomen. Ten eerste is er nu de mogelijkheid om onze uitvaarten op bijna alle locaties live te streamen. Nu kan iedereen in elk geval het afscheid live online volgen. Ook zien we het gebruik van onze nieuwe dienst ‘Delen’ sterk toenemen, dat is een digitale afscheidsplek waar herinneringen, foto’s of persoonlijke boodschap kunnen worden gedeeld met de familie. Ook wilden we iets betekenen voor alle opa’s en oma’s die hun kleinkinderen niet kunnen zien. Samen met Games for Health en Radboudumc in Nijmegen zijn we samenspelen.online gestart. Met hen ontwikkelen we spellen om eenzaamheid onder ouderen tegen te gaan. Zo kunnen kinderen op het platform gezellig een spelletje spelen met hun opa of oma. Het geeft me een dankbaar gevoel om een lichtpuntje te kunnen bieden in een voor oudere mensen vaak extra eenzame tijd.’

‘Onze uitvaartverzorgers regelen nu alles op afstand.’

Ingrid Pauwels stuurt als regiomanager van DELA voor Arnhem en omstreken onder andere een team van uitvaartverzorgers aan: ‘Geen koffietafel en maar weinig aanwezigen*: je zou misschien denken dat er dan een stuk minder te regelen valt. Niets is minder waar. Doordat een groot deel op afstand moet gebeuren, is een heel nieuwe benadering nodig. Daarbij bied ik op alle fronten ondersteuning. Omdat het nu in het zuiden van het land extra druk is, springt mijn team daar vaak bij. Dan zijn de online mogelijkheden een uitkomst: er kan zonder reistijd veel werk worden verzet. Ik kijk met bewondering naar hoe onze uitvaartverzorgers dit doen. Ze zijn ongelooflijk veerkrachtig. Een veranderproces dat normaal gesproken minimaal een jaar in beslag neemt, hebben we nu in twee dagen voor elkaar gekregen. De digitalisering die daarbij komt kijken, zie ik als een noodgedwongen sprong voorwaarts. Bij het regelen van een afscheid is het een mooie aanvulling, maar ook om onderling makkelijker contact te houden is online vergaderen ideaal. We bellen nu elke ochtend een half uurtje om elkaar op de hoogte te houden en te steunen. Die regelmatige digitale sessies wil ik er zeker in houden.’

*Inmiddels zijn de richtlijnen van het RIVM versoepeld. Kijk op dela.nl voor een actueel overzicht van wat er nu anders gaat bij een uitvaart.

‘In een paar dagen pasten we onze werkwijze aan.’

Danielle Niehoff, businessconsultant bij DELA, zorgt met haar collega’s ervoor dat iedereen optimaal zijn werk kan doen: ‘We willen een waardig afscheid blijven bieden en tegelijkertijd moeten we de richtlijnen van het RIVM volgen om ieders veiligheid te kunnen garanderen. In een paar dagen tijd pasten we daarom de hele werkwijze aan. Zo vind je in onze uitvaartcentra met paaltjes en stickers een route om mensen op gepaste afstand door het pand te laten lopen. Ook hebben we een hele reeks tekeningen laten maken, bijvoorbeeld met alternatieven voor handen schudden. Natuurlijk is het moeilijk om je aan de anderhalvemeterregel te houden in een tijd dat je juist een arm om je heen nodig hebt. Daarom ben ik trots als ik zie dat uitvaartverzorgers toch verbinding weten te creëren. Door bijvoorbeeld foto’s van de afwezigen op de lege stoelen te zetten, zijn ze er toch een beetje bij. De gesprekken die de uitvaartverzorger normaal gesproken thuis aan tafel voert, vinden nu plaats via de computer, met het programma MS Teams. Dat heeft ook voordelen. Je kunt de gesprekken achteraf terugluisteren, en mensen uit het buitenland kunnen er ook bij zijn. Mooi dat door social distancing afstanden ook wegvallen.’