Turkse uitvaart

Binnen de Turkse gemeenschap zijn er verschillende islamitische stromingen. Elke stroming heeft hun eigen gewoonten en gebruiken rondom het overlijden en de uitvaart.

Soennieten

De meeste Turkse Soennieten laten zich na hun overlijden terugbrengen naar het land van herkomst, vanwege de eeuwige grafrust en de nog steeds sterke culturele verbondenheid met Turkije en de streek waar de familie vandaan komt. Bij het overlijden van een kind kiezen ouders wel vaak voor een Turkse uitvaart in Nederland. Maar ook volwassenen laten zich vaker in Nederland begraven, in de buurt van kinderen en kleinkinderen.

Steeds meer Nederlandse begraafplaatsen bieden ook eeuwige grafrust, en er zijn in Nederland ook islamitische begraafplaatsen.

Alevieten

De naam Alevieten is afgeleid van Ali, de schoonzoon en neef van de profeet Mohammed. Bij de Alevieten heten de geestelijke leiders ‘dede’. Het idee van de gebeden in de islam is in het Alevitisme vervangen door een gebeurtenis, Âyin-î Cem genoemd. De cem heeft behalve een religieuze ook een sociale functie. Mannen, vrouwen en kinderen komen bij elkaar, discussiëren met de dede over allerlei onderwerpen en voeren samen een speciale ritueel uit, de semah.

Alevieten kijken op dezelfde manier naar de dood als andere moslims en de bijbehorende rituelen passen binnen de islamitische gedachte. De dood is de wil van Allah en die moet je aanvaarden. Vrijwel alle Alevieten willen in Turkije begraven worden.

Verloop van een Turkse uitvaart

Een Turkse uitvaart wordt meestal druk bezocht. Tijdens een ‘gewone’ uitvaart zijn zeker tachtig tot honderd mensen aanwezig. Maar dat aantal kan ook oplopen tot enkele honderden.

Het is traditie om op de donderdag in de eerste volle week na de uitvaart kennissen en buren uit te nodigen in het huis van de overledene. Namens de overledene deelt de familie eten uit. Tijdens deze bijeenkomst worden ook verzen uit de koran gelezen.

Op de veertigste dag na de Turkse uitvaart is er een herdenkingsbijeenkomst – die meestal iets minder uitgebreid is. De mannen gaan hiervoor meestal naar de moskee, de vrouwen komen thuis samen. In bepaalde streken van Turkije kwamen de mensen ook weer bij elkaar op de 52e dag. Sommige families houden zich nog steeds aan deze traditie.