Mascha draagt met kleine gebaren bij aan een onvergetelijk afscheid

‘Een tijdje geleden nam een man van 85 afscheid van zijn vrouw. Hij had verwacht dat de kinderen ook zouden komen, maar dat gebeurde niet. De man was alleen. Ik heb hem naar zijn vrouw begeleid en na een minuut of tien kwam hij weer naar buiten. Het was goed zo, zei hij: hij had afscheid genomen.

We praatten wat over z’n vrouw en daarna is hij toch nog een keer naar haar toe gegaan. Vanaf het voeteneinde van de kist keek hij me aan met zo’n blik van: nu sta ik hier helemaal alleen met mijn verdriet… Ik ben zonder aarzelen naar hem toegelopen, heb mijn hand op z’n schouder gelegd en ben zo naast ’m blijven staan. Mijn werk bestaat uit veel van dit soort momenten. Momenten die klein lijken, maar vaak heel waardevol zijn voor mensen.

Gasten begeleiden op de dag van de uitvaart

Als allround medewerker ondersteunt Mascha waar het nodig is. Ze staat nabestaanden bij tijdens rouwbezoeken, voert crematies uit of begeleidt de gasten door het afscheid. Dat afscheid begint met een warme, goed georganiseerde ontvangst. ‘Ik zorg bijvoorbeeld voor een vlotte doorstroom bij drukte en zie erop toe dat de gasten het condoleanceboek kunnen tekenen.’

Mascha heeft daarbij oog voor het welzijn van alle gasten. ‘Oudere mensen worden soms direct voor de deur afgezet. De auto moet dan nog worden geparkeerd, waardoor die mensen even alleen zijn. Zodra ik zie dat iemand moeilijk ter been is, loop ik er naartoe en geef ik een arm. We lopen dan samen naar binnen.’ Ook voor kinderen staat Mascha klaar. ‘Kleine kinderen vinden het moeilijk om een uur stil te zitten. In de aula zetten we daarom graag een kleine tafel met kleurplaten voor ze neer bij de naaste familie en lopen rond met lekkers. Op die manier is het afscheid minder beladen voor ze.’

Iedere familie is anders

Na de dienst verzorgt Mascha samen met haar collega’s de nazit. Afhankelijk van de wensen van de nabestaanden schenkt ze koffie in, brengt ze bitterballen rond of springt ze in waar nodig. ‘Na de dienst is er vaak een soort ontlading bij de gasten. Voor mij is het belangrijk om in te schatten wat ze dan nodig hebben. Wie wil er even een luchtig praatje maken? Wie heeft er juist behoefte aan een luisterend oor? Iedere situatie en iedere familie is anders. Ik moet steeds opnieuw aanvoelen wat er op dat moment nodig is.’

Herinneringen ophalen na de dienst

Tijdens het samenzijn na de dienst kunnen er herinneringen worden opgehaald aan de dierbaar overledene. We hebben een uitgebreid aanbod aan eten en drinken dat volledig kan worden afgestemd op de wensen van de nabestaanden.

Te midden van al het geregel bewaakt Mascha ook de gezondheid van de gasten. ‘Door de vele emoties rondom het afscheid gebeurt het weleens dat mensen niet lekker worden. Ze krijgen het benauwd of worden duizelig. Ik zet ze dan even apart op een stoel, haal een glaasje water en schakel desnoods medische hulp in. In de zomer zorg ik er altijd voor dat we op tijd de airco aanzetten en goed ventileren. Er zijn meestal veel mensen in ons pand, waaronder veel ouderen. Ik moet dus altijd alert zijn.’

Snel kunnen schakelen

Bij een gemiddeld afscheid in de Hoge Boght werkt Mascha samen met zo’n veertien andere allround medewerkers. Via een oortje hebben ze constant contact met elkaar. ‘Ik weet op ieder moment waar de anderen zijn en wat ze doen. Dat is bijvoorbeeld belangrijk als de familie op het laatste moment andere wensen heeft. Zo kan het gebeuren dat de familie de overledene toch de aula in wil begeleiden. In dat geval laten we de familie altijd met de dierbaar overledene wachten achter de deuren van de horecaruimte; daar is wat ruimte. Het is dan belangrijk dat de gasten van een eventueel eerder afscheid de ruimte langzaam verlaten, zodat er geen gelach te horen is. Om dat voor elkaar te krijgen, moet ik snel schakelen met de mensen bij de horeca en met de uitvaartverzorger van het voorgaande afscheid.’

Soms gebeurt er ook weleens iets onverwachts. Ook in die gevallen is het cruciaal dat Mascha en haar collega’s snel in actie komen. ‘Een tijdje geleden stond er ’s avonds opeens een familie bij ons voor de deur. Ze kwamen afscheid nemen van hun moeder, maar in onze agenda stond geen rouwbezoek ingepland. Ik heb daar niks van laten merken en heb de familie in alle rust begeleid naar de ontvangst. Daarna heb ik binnen een paar minuten al mijn beschikbare collega’s opgetrommeld. Eén collega is thee gaan halen voor de familie, ik heb samen met een aantal anderen de mevrouw klaargezet in de familiekamer. Daarna ben ik weer heel rustig de ontvangst ingelopen en heb ik tegen de familie gezegd: ‘Wij zijn zover, komt u maar.’

Mascha benadrukt dat haar werk voor een groot deel ook achter-de-schermen-werk is. De families krijgen niet mee hoeveel er komt kijken bij een prachtig afscheid. En zo moet het ook zijn. ‘De familie moet voelen dat alles onder controle is, dat al hun wensen worden gerealiseerd. Zodat ze uiteindelijk kunnen zeggen: ‘We zijn ontzettend goed begeleid en hebben zo’n mooi afscheid gehad…’ Daar doen we het iedere dag weer voor.’