'Als woorddienstbegeleider maakt mijn oprechte interesse het verschil'

Ze leek weer op zichzelf en dat raakte me

‘Op de dag dat ik meeliep, verzorgde het team een mevrouw waar je aan kon zien dat ze had moeten strijden. Ik mocht haar wassen en ik mocht helpen met de make-up, het aankleden en het in de kist leggen. Terwijl we werkten, legden de medewerkers me dingen uit. Uiteindelijk lag de mevrouw netjes aangekleed in de kist, met make-up op. Ze leek weer op zichzelf en dat raakte me. En dat raakt me nu, jaren later, nog steeds. Het gebeurt regelmatig dat mensen hebben geleden of bijvoorbeeld een ongeluk hebben gehad. Als het ons lukt om iemand zo te verzorgen dat diegene er voor de nabestaanden weer zo uitziet zoals zij hun kennen, is mijn missie geslaagd.’

Levensverhaal

‘In eerste instantie was ik medewerker uitvaartcentrum. Omdat ik het leiden van uitvaarten ook mooi vond, mocht ik wel eens meelopen als mijn vader uitvaarten begeleidde. Wij komen hier vandaan, maar door hem heb ik Zeeuws-Vlaanderen pas echt goed leren kennen.

Na een tijdje zag ik dat steeds minder uitvaarten in de kerk plaatsvonden. In afscheidsceremonies stond het levensverhaal van mensen steeds meer centraal. Toen ben ik gestart als woorddienstbegeleider. Ik vind het interessant om iets te maken van een levensverhaal en ik voel dat mensen me vertrouwen om dit zo goed mogelijk te doen.’

We willen wel lachen

‘Als ik bij een familie kom, tast ik af wat ze ongeveer willen. Ik vraag hen hoe ze het afscheid voor zich zien en wat ze van mij verwachten. Dat is eigenlijk elke keer anders. Ik kwam eens bij een gezin waar ze zeiden ‘we willen wel lachen’. Nou, dat moet je durven hoor. In de loop van de week wordt er duidelijk wie er gaan spreken en welke muziek er wordt afgespeeld. Aan de hand daarvan, pas ik mijn teksten aan. Als ik mensen nog niet ken dan stel ik vragen over hun jeugd, werk en iemands karakter. Ik vraag ook altijd even wat de familie echt genoemd wil hebben. Zo weet ik wat belangrijk voor hen is.

Omdat ik zelf in Zeeuws-Vlaanderen woon, komt het regelmatig voor dat ik de dierbaar overledene en de naasten ken. In dat geval weet ik al het een en ander. Tussen de bedrijven door ga ik even langs voor een bakkie koffie en dan krijg ik veel informatie zonder dat ik ernaar hoef te vragen. Of ik help met het vouwen van de kaarten. Op zulke momenten praten nabestaanden met elkaar en delen ze herinneringen die ik weer meeneem. Ik denk dat mijn oprechte interesse in het verhaal van mensen het verschil maakt.’

Het gesprek is een stukje verwerking

‘Voor het stukje verzorging gebruik ik mijn handen en voor het stukje woorddienstbegeleiding gebruik ik mijn hoofd. Die combinatie is heel fijn. Tijdens de verzorging valt het verhaal van die persoon vaak op z’n plek. Ik denk weleens: dit had ik veel eerder moeten doen. Maar woorddienstbegeleider zijn, is geen beroep voor als je twintig bent. Het gesprek met mij is al een stukje verwerking voor mensen. Omdat ik meerdere rollen vervul, zien mensen me op meerdere momenten in de week van het afscheid. Ze vinden het fijn dat ik de uitvaart voor ze regel, dat ze me zien bij de sluiting van de kist én dat ik de afscheidsceremonie begeleid. Zo hoeven ze hun verhaal maar één keer te doen.’